روستای خلاق

پیشرفت پایدار روستایی

۳ مطلب در فروردين ۱۳۹۵ ثبت شده است

Creative Village Institute logo

Creative Village Institute logo

Dear Professors ,enthusiasts ,investors, local people and Rural creative class

The Creative village institute is establishing ... fff

Sustainable Rural progress and development by cooperation of experts, local people, government sector and Creative Class based on adaptable approaches will be possible in Creative village theory framework. This institute has international scale and activities

it is the logo of Creative village institute. ll



۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
مهدی راست قلم
لوگوی موسسه روستای خلاق

لوگوی موسسه روستای خلاق

با سلام حضور اساتید، برنامه ریزان، سرمایه گذاران و علاقه مندان به پیشرفت روستایی

موسسه روستای خلاق در حال تاسیس می باشد. در این موسسه زمینه پیشرفت روستایی در همکاری مشترک جامعه محلی، خبرگان، بخش دولتی و نهادهای بین المللی و با رویکردهای منطبق  با بوم میزبان و در چارچوب نظریه روستای خلاق  رخ خواهد داد. این موسسه ماهیت و مقیاسی بین المللی خواهد داشت.



۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
مهدی راست قلم

روستای خلاق و روند مهاجرت

روســـتـای خــــلاق

 

مقدمه

      یکی از چالشهای عمده کشورهای در حال توسعه، رکود و زوال تدریجی روستاها است. طی قرنهای متمادی، روستا  به عنوان مکانی برای زندگی و تولید، واجد نقش و ماهیت موثری بوده است. ولیکن در شرایط امروزی و بواسطه رویدادها، پیامدها و تغییرات شدید سبک زندگی، بسیاری از روستاها به جای بهره­مندی از محتوای توسعه پایدار، با قهقرا مواجه و ضمن از دست دادن جمعیت خود در فرایند مهاجرت، با پدیده تخلیه و تخریب کالبدی نیز درگیر هستند. از طرف دیگر فضاهای شهری نیز با تراکم شدید جمعیت، مصرف و فعالیت، به سختی، فرصت و فضایی برای پیشرفت و بهبود فردی و اجتماعی ارائه می­دهند.

در این راستا و طبق بیانات مقام معظم رهبری نیز"پاسخ به این سؤال جدى که بر اساس چه استدلالى، زندگى در روستا نباید به روانى و خوشى شهر از جهت برخوردارى از امکانات، رفاه و آسایش زندگى باشد و چرا شهرها به دلیل بزرگتر بودن، مصرفى بودن و تولیدى نبودن، باید در برخوردارى از زندگى راحت‌تر، جلوتر از روستا باشد؟" مساله­ای است که بایستی کاملا به آن پرداخته شود.

 

شرح و بیان مساله

اکثر روستاهای کشور با معضلات و کاستیهایی روبرو هستند. مهاجرتهای گروهی، تخلیه جمعیتی محرومیت و فقر، کمبود امکانات بهداشتی، آموزشی و ارتباطی و همچنین عدم تنوع در فرصتهای شغلی ازآن جمله­اند. طبق آماری رسمی، درصد شهر و روستا نشینی و روند مهاجرت در ایران و استان اصفهان از نقاط روستایی به شهرها ارائه شده است.  

جدول وضعیت جمعیت و نسبت جمعیت شهری و روستایی در کشور ایران

1390

1385

1375

1365

1355

1345

1335

جمعیت

کشور

75149669

70495782

60245231

49445000

33709000

25700000

18954704

جمعیت کل

ایران

53646661

48259964

36749590

26700300

15843230

9766000

5953563

جمعیت شهرنشین (میلیون)

71.3

68.4

61

54

47

38

32

درصد جمعیت شهر نشین

21446783

22131101

23495641

22744700

17865770

15934000

13001141

جمعیت روستایی و غیر ساکن (میلیون)

28.7

31.55

39

46

53

64

68

درصد جمعیت روستایی و غیر ساکن

 

بررسی شاخصهای مختلف از وضعیت شهری و روستایی استان اصفهان حاکی از کاهش جمعیت روستاها بر اثر مهاجرت است.

جدول وضعیت جمعیت شهری و روستایی استان اصفهان به تفکیک سال

استان اصفهان

1345

1355

1365

1375

1385

1390

تعداد جمعیت روستایی

827348

816256

1176673

1007087

760528

710989

درصد جمعیت روستایی

57/48

5/37

6/35

66/25

68/16

57/14

تعداد جمعیت شهری

876353

1370076

2112061

2914874

3798728

4168219

درصد جمعیت شهری

44/51

5/62

14/64

3/74

32/83

43/85

ماخذ: گزارش آمایش سکونتگاههای روستایی و عشایری.

 

جدول وضعیت روستاهای استان اصفهان در سه دهه اخیر

استان اصفهان

1370

1380

1390

تعداد روستاهای تخلیه شده

117

87

20

تعداد جمعیت روستاهای تخلیه شده

3468

1934

506

تعداد روستای الحاق یا تبدیل به شهر شده

47

85

16

تعداد جمعیت روستای الحاق یا تبدیل به شهر شده

222634

225558

42851

نرخ رشد خالص جمعیت روستایی

44/0+

23/0-

13/0-

نرخ رشد ناخالص جمعیت روستایی

-

79/2-

3/1-

ماخذ: گزارش آمایش سکونتگاههای روستایی و عشایری.

 

در نمودار زیر روند تحولات جمعیت به تفکیک شهر و روستا، برای کشور ایران و استان اصفهان به وضوح ارائه شده است. همانطور که مشخص می باشد روند تحولات جمعیتی در استان اصفهان تقریبا یک دهه زودتر نسبت به سطح ملی رخ داده است.

 

نمودار تحولات نسبت جمعیت به تفکیک سال و منطقه محل سکونت در کشور ایران و استان اصفهان

 

با توجه به شرایط موجود و اقدام برای ایجاد یک تعادل و موقعیت برنده برنده برای سکونتگاه­های شهری و روستایی، ضروریست رهیافتی کارا برای پیشرفت روستایی و برونرفت از روند فعلی ارائه گردد.  

 

نتایج

در این راستا و با طرح ایده روستای خلاق در دانشگاه اصفهان، رهیافت روستای خلاق بصورت علمی و در چارچوب رساله دوره دکتری برنامه ریزی روستایی تبیین شده است. رهیافت روستای خلاق تلاش دارد تا ضمن پایبندی به ماهیت و نقش روستا، بستر زندگی با کیفیت و خلاقانه را در چارچوب الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت مهیا سازد. از این رو انتظار می­رود در روستاهایی که دارای قابلیت کاربست این رهیافت در آنها وجود دارد، رفع برخی چالشها و معضلات امکان پذیر شود. روستای خلاق زمینه پیشرفت پایدار دو جانبه، هم برای محیطهای شهری و هم برای محیطهای روستایی است.

تعریف روستای خلاق: روستای خلاق فضای زیست پایدار است که با تکیه بر فرایندهای بوم­مدارانه سبک زندگی، محیط­زیست پاک و امکانات مطلوب، زمینه جذب طبقه خلاق، در صنایع با فناوری غیر سطح بالا، بویژه در بخش فرهنگ و هنر را مهیا و بستر بروز خلاقیت و انتفاع برد - برد جامعه روستایی، طبقه خلاق و مخاطبان محصولات خلاقانه روستایی را فراهم می­آورد. در واقع شکل مطلوب زندگی روستایی بر هم­آوری ملزومات زیست پایدار همراه با جریان سازنده خلاقیت در ایجاد ارزش افزوده و فضای امید بخش زندگی نسل کنونی و آتی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست­محیطی با تاکید بر تعهد اخلاقی و انسان­مدارانه تلقی شده است. مفهوم روستای خلاق دارای بعد فرهنگی و مجموعه­ای از احتمالات و فرصتهاست. روستای خلاق مکانی میان فرهنگی است که در آن تمرکز روی ترکیب فرهنگ ها و تجارب مختلف و تبادل ایده­ها و برنامه ها با یکدیگر است.

بنابراین نظریه روستای خلاق آبستن رهیافتی میدانی و عمل­پذیر با خصلت تعمیم­­پذیری است که می­تواند زمینه نمود توسعه دروزنزا را برای روستاها فراهم آورد. به زبانی ساده تر، رهیافت روستای خلاق با بهره­گیری از استعدادها، منابع طبیعی، سبک زندگی و تجربه موجود در روستا و پرورش خلاقیت در جامعه ساکن و روستاگرایان، زمینه باز زنده­سازی سکونتگاه­های روستایی را فراهم کند. ایجاد اشتغال، ایجاد ثروت اقتصادی، زادولد مطلوب جمعیتی، رونق جریان زندگی در روستا مبتنی بر صنایع فرهنگی بوم میزبان ( صنایع دستی، گردشگری، آیینها، موسیقی، هنرهای تجسمی و... از اثرات تحقق روستای خلاق خواهد بود.

 


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
مهدی راست قلم